TÜRK TARİHİNİN ÖNEMLİ SANATLARINDAN OLAN HALI VE MOTİFLERİ

Günümüzde gerçek bir sanat haline gelmiş olan halının tarihi binlerce yıl öncenin çadır yaşantısına kadar gider. Göçebe kavimler arasında doğup, gelişmiş olan halı sanat kültürü, daha sonra yerleşik medeniyetler tarafından da benimsenmiştir. Bilinen ilk halı parçaları Orta Asya’da Pazırık’ta, eski bir mezarda bulunmuştur. Günümüzden 2500 yıl öncesine ait olan bu halı parçaları uzun tüylü olup, üst desenleri zamanın yıpratıcılığına dayanamayarak yok olup gitmiştir. Halı yapma sanatı bize, atalardan kalma bir sanat ve kültür kimliği olarak yansımıştır.

Türk halıları içinde özellikle Bergama halısı, Uşak halısı, Gördes, Hereke, Kula ve Ladik halısı çok önemlidir. Ayrıca Anadolu Yörük halıları veya aşiret halıları denen geometrik motiflerle ve yıldız motifleriyle süslü halılar da vardır.İran halıları, Kafkas halıları, Buhara, Kaşgar, Semerkant halıları da kendilerine özgü motifleri ve bordürleriyle tanınırlar. 

Tüm bölgelerin kendi motifleri ve dokuma teknikleri vardır. Halıların motiflerinde hikâyelerin oluşumu ve bu motiflerdeki anlam, Anadolu’da dokunan ilk halıya kadar dayanır. Halıyı dokuyan kişi, halıya duygularını ve düşüncelerini yansıtır. Bu duygu ve düşünceleri halıya aktarmak için kodlar ve semboller üretir. Motiflerin doğuşu ve anlamları böyle oluşmuştur.

Bu motifler arasında;Elibelinde,Koçboynuzu,Bereket,İnsan,Saçbağı,Küpe,Bukağı,Suyolu, Pıtrak gibi motifler bulunur ve her biri farklı bir anlam taşır.

Projemizin amacı başlangıcı çok öncelere dayanan halı sanatının ve motiflerinin bilinmeyen taraflarını araştırıp, insanların halı kültürümüze karşı ilgilerini çekmek ve birçok yeni bilgileri öğrenmelerini sağlamaktır

Proje Danışmanı: Hatice Salgın

Proje Öğrencileri: İlayda İNCE         Zeynep Sude ÇELİK